Binnenkort ga ik met een aantal leerlingen naar een congres om collega’s uit den lande te laten zien hoe mijn leerlingen en ik met mijn het mooie vak geschiedenis bezig zijn. We gaan de Oude Grieken koppelen aan de identiteitsvorming van de leerlingen.
Nu had ik er natuurlijk voor kunnen kiezen om zelf de workshop te gaan verzorgen, maar het leek me meer waardevol om dit door leerlingen te laten doen. Zij werken met de methode die ik gekozen heb en de bijbehorende werkvormen. Deze bewerk ik altijd dusdanig dat het bij mij en mijn manier van lesgeven past. Met grote regelmaat is mijn lokaal dan ook een georganiseerde chaos van leerlingen die bezig zijn om allerlei dingen te onderzoeken die ze nodig hebben voor hun eindproduct.
Maar goed…….Oude Grieken en identiteit van 21ste eeuwse pubers. Dat is een interessante combinatie. Op het eerste gezicht zeggen de meeste mensen dat deze twee dingen niets met elkaar te maken hebben, maar ik zie grote overeenkomsten. De Grieken waren bezig met het zoeken naar de antwoorden op levensvragen door middel van filosofie. Pubers uit de 21ste eeuw zoeken ook antwoorden op levensvragen die voor hen van belang zijn. Wat is er mooier dan leerlingen onderling Socratische gesprekken te laten voeren om zo samen tot een ‘oplossing’ komen: een oplossing in de vorm van een antwoord waarmee ze een volgende stap kunnen zetten.
Tijdens de lessen filosofie die ik aan alle eerste klassen geef bij dit onderwerp komen zulke vragen aan bod. ‘Wie ben ik?’ lijkt een simpele vraag, maar als leerlingen eenmaal aan het overleggen zijn, komen ze er achter dat ze behoorlijk gecompliceerde wezens zijn. Gecompliceerder dan ze zelf vaak in de gaten hebben. En dat is goed, want zo leren ze verschillen te zien bij hun mede-leerlingen en die verschillen te accepteren, omdat een andere belangrijke vraag is ‘Wat is normaal?’ Die vraag trekt bij leerlingen zoveel kastjes in hun hoofd open. En het bijzondere is dat ze eigenlijk altijd tot de conclusie komen dat ‘normaal’ bijzonder subjectief is.
Een ander onderdeel dat belangrijk is bij de Oude Grieken zijn hun verschillende bestuursvormen. Leerlingen denken daar goed over na, over wat ze zelf belangrijk vinden voor een bestuur, wat ze eerlijk vinden en het meest efficiënt. En vaak blijkt eerlijk en efficiënt niet samen te gaan. En dat vinden ze lastig, want dan moeten ze gaan kiezen tussen eerlijk en efficiënt. En leerlingen kiezen dan toch voor eerlijk: dat iedereen wat te zeggen heeft binnen het bestuur van een land.
Ik ben benieuwd hoe de leerlingen het gaan ervaren om zelf de workshops te leiden en geschiedenisdocenten te mogen begeleiden. ‘Mag ik dan zeggen dat ze stil moeten zijn?’, ‘Moeten ze me meneer noemen?’…….dat waren vragen die vrijdag nog voorbij kwamen, maar hoe verder de voorbereiding komt hoe serieuzer ze worden. Het belooft een mooie dag te worden.